Η ονομασία αυτή καθιερώθηκε εύλογα, καθώς αποδίδει επακριβώς το κυρίαρχο χαρακτηριστικό του εταιρικού αυτού μορφώματος, δηλαδή την αφάνεια του εταιρικού δεσμού ως προς τις εξωτερικές σχέσεις της εταιρείας. Ως εκ τούτου, η αφανής εταιρεία αποτελεί έναν ιδιόρρυθμο εταιρικό τύπο, υπό την έννοια ότι αποτελεί εταιρεία μόνον ως προς τις εσωτερικές σχέσεις της, δηλαδή αυτές των εταίρων μεταξύ τους, ενώ ως προς τις σχέσεις της με τους τρίτους εμφανίζεται ως απλή ατομική επιχείρηση, αφού την δραστηριότητα της, φαίνεται να, ασκεί μόνο ο εμφανής εταίρος στο όνομά και για λογαριασμό του.
Κατά συνέπεια, η αφανής εταιρεία δεν έχει νομική προσωπικότητα, ούτε εμφανή εταιρική περιουσία και ιδρύεται άτυπα, με βάση συνήθως ένα ιδιωτικό συμφωνητικό μεταξύ τους εμφανούς και του αφανούς (ή των αφανών) εταίρου. Η εισφορά του τελευταίου δεν μεταβιβάζεται στην εταιρεία, αλλά περιέρχεται στην περιουσία που διαχειρίζεται ο εμφανής εταίρος, ο οποίος και ευθύνεται απεριόριστα για την επιστροφή της αρχικης μεριδας σε περίπτωση διάλυσης η αποχώρησης των αφανών εταίρων αλλα και των χρέων που θα προκύψουν κατά την άσκηση της δραστηριότητας της εταιρείας, ακόμα και με τη δική του περιουσία.
Αυτό σημαίνει, ότι, συνήθως, ο αφανής εταίρος είναι αυτός που καθορίζει ουσιαστικά την δράση της εταιρείας, ελέγχοντας παράλληλα και τις πράξεις του συνεταίρου του, ενώ ο εμφανής εταίρος προβαίνει στις πληρωμές προς τρίτους, εισπράττει το τίμημα των αγορών, διαχειρίζεται το εταιρικό ταμείο και τηρεί τα εταιρικά βιβλία, όντας έτσι ο τύποις διαχειριστής της εταιρίας.
Για την λειτουργία και λύση της αφανούς εταιρείας, εφαρμόζονται, καταρχήν, οι διατάξεις περί εταιρειών του Αστικού Κώδικα (741 επόμενα). Από τα άρθρα αυτά, και ειδικότερα τα 758 & 762, συνάγεται, οτι το εταιρικο μεριδιο που παρέλαβε ο συναλλασσόμενος εμφανής εταίρος, έχει υποχρέωση να το καταστήσει κοινό όλων των εταίρων, κατά το λόγο της εταιρικής μερίδας του καθενός, όπως αυτές ορίστηκαν στην μεταξύ τους συμφωνία. Ειδικά αν η διάρκεια της εταιρείας συμφωνήθηκε μεγαλύτερη του έτους, ο λογαριασμός της, καταρχήν, κλείνεται στο τέλος κάθε χρόνου, οπότε και ενεργείται μεταξύ των εταίρων η διανομή των καθαρών κερδών, δηλαδή του καθαρού προϊόντος που απομένει μετά την αφαίρεση των εξόδων.
Εξάλλου, η αφανής εταιρεία αορίστου διαρκείας λύεται οποτεδήποτε με καταγγελία, ανεξαρτήτως συνδρομής ή μη σπουδαίου λόγου. Αν όμως ο εταίρος κατήγγειλε την εταιρία άκαιρα και χωρίς σπουδαίο λόγο, ενέχεται για τη ζημία που προκάλεσε η λύση στους άλλους εταίρους. Η παράλληλη επιχειρηματική δράση του αφανούς εταίρου δεν θεωρείται σπουδαίος λόγος καταγγελίας, εκτός κι αν αποδειχθεί ότι είχε συμφωνηθεί ειδικώς ο αποκλεισμός του δικαιώματος αυτού κατά τη σύσταση της εταιρείας.
Ωστόσο, ο ιδιάζων χαρακτήρας της αφανούς εταιρείας, οδηγεί συχνά σε προβλήματα εσωτερικής διαφάνειας, αναφορικά με την διανομή των καθαρών κερδών, όταν ο διαχειριστής εταίρος αρνείται να αποδώσει στον αφανή την μερίδα των κερδών που του αναλογεί βάσει της εταιρικής τους σχέσης. Στην περίπτωση αυτή,ο αφανής εταίρος, μπορεί να ασκήσει αγωγή με αίτημα την απόδοση, από τον εναγόμενο εμφανή, του μέρους των καθαρών κερδών που του αναλογεί. Η αγωγή αυτή θα πρέπει για την πληρότητα της ιστορικής της βάσης να αναφέρει την σύσταση της εταιρείας, τον σκοπό της, τον συμφωνηθέντα χρόνο λειτουργίας της, την ακριβή συμφωνία για την μετοχή εκάστου εταίρου, και κυρίως του εναγομένου εμφανούς, και τέλος τα πραγματοποιηθέντα καθαρά κέρδη της εταιρείας.
Η αγωγή αυτή, επί εταιρειών διαρκείας μεγαλύτερης του έτους, όπου η διανομή γίνεται στο
τέλος κάθε χρόνου, μπορεί να ασκηθεί και πριν την παρέλευση του χρόνου αυτού, εφόσον η παρούσα δυνατότητα προβλέπεται από την ιδιωτική συμφωνία των εταίρων, καθώς η διάταξη του 762ΑΚ είναι ενδοτικού δικαίου. Ο εναγόμενος εταίρος μπορεί στην σχετική δίκη να προβάλλει κατ’ ένσταση, τον ισχυρισμό της ύπαρξης τυχόν ανταξιώσεων, δικών του ή και της εταιρείας, κατά του ενάγοντος εταίρου, φέροντας ωστόσο και το βάρος απόδειξης της αληθείας του.
Εξάλλου, η παραπάνω αγωγή δεν είναι απαραίτητο να περιλαμβάνει το αίτημα λύσης και εκκαθάρισης της εταιρείας, ούτε η άσκησή της εξαρτάται από τέτοιο γεγονός. Άλλωστε, η λύση της αφανούς εταιρίας δεν απαιτείται να ακολουθηθεί από το στάδιο της εκκαθάρισης. Συνεπώς, επιτρέπεται να ασκηθεί αγωγή εκ μέρους του αφανούς εταίρου προς απόδοση της ανήκουσας σε αυτόν μερίδας από τα εταιρικά κέρδη, καθώς και της εισφοράς του, χωρίς να προηγηθεί εκκαθάριση, εκτός αν έχει συμφωνηθεί το αντίθετο μεταξύ των εταίρων ή αν το δικαστήριο κρίνει ότι είναι απαραίτητη η εκκαθάριση.
Υπό τις ίδιες εξάλλου προϋποθέσεις, ο αφανής εταίρος δεν αποστερείται της δυνατότητάς του να ασκήσει την προκείμενη αγωγή ακόμα και αν η εταιρεία έχει ήδη περιέλθει, ενδεχομένως, στο στάδιο της εκκαθάρισης. Η αγωγή δηλαδή, δεν καθίσταται απαράδεκτη από μόνο το γεγονός αυτό, εκτός κι αν οι εταίροι είχαν αποκλείσει ρητώς αυτή τη δυνατότητα με την μεταξύ τους συμφωνία. Αυτή η τελευταία άλλωστε μπορεί να εξασφαλίσει σε μεγάλο βαθμό την προοπτική, οι εσωτερικές σχέσεις στην αφανή εταιρεία να είναι επαρκώς διαφανείς.
No comments:
Post a Comment